در ادامه مطلب چند مقاله در مورد کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه(س) آمده است.
شاید سر برتری شخصیت والای فاطمه معصومه (سلام الله علیها) بر دیگر فرزندان حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) در همین نکته نهفته است که فاطمه معصومه (سلام الله علیها) مانند برادرش از هر دو طرف پاکیزه‌ترین خصال و ویژگی‌ها را به ارث برد.
در
میان امام زادگان ایران و شهرقم و فرزندان حضرت امام موسی (علیه السلام)
که نورافشانی می‌کنند، ماه تابانی که همه آنها را تحت‌الشعاع انوار درخشان
خود قرار داده، تربت پاک شفیعه محشر، کریمه اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه
و آله) دخت گرامی موسی بن جعفر، حضرت معصومه (سلام الله علیها) است.برتری
فاطمه معصومه (سلام الله علیها)بر فرزندان امام کاظم (علیه السلام) حضرت
فاطمه معصومه(سلام الله علیها) از جهت شخصیت فردی و کمالات روحی در بین
فرزندان موسی بن جعفر(علیه السلام) بعد از برادرش، علی بن موسی الرضا (علیه
السلام) در والا‌ترین رتبه قرار دارد. این در حالی است که شیخ مفید و
دیگران فرزندان دختر امام کاظم (علیه السلام) را حداقل هجده تن دانسته اند و
فاطمه در بین این همه بانوی مکرمه سرآمد بوده است. شیخ عباس قمی درباره
دختران موسی بن جعفر(علیه السلام) می‌نویسد: «برحسب آنچه به ما رسیده، افضل
آنها سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام موسی (علیه السلام) معروف به حضرت
معصومه است». اما شیخ محمد تقی تستری در «قاموسی الرجال» فضیلت وی را نه
تنها در بین دختران، بلکه پسران حضرت غیر از امام رضا(علیه السلام)
بی‌نظیر می‌داند و می‌نویسد: «در میان فرزندان امام کاظم (علیه السلام) با
آن همه کثرتشان، بعد از امام رضا (علیه السلام) کسی هم‌شأن حضرت
معصومه(سلام الله علیها)نیست.»
او فضایلی را به ارث برد که تنها امام
رضا(علیه السلام) آنها را دارا بودبی‌گمان این نحوه اظهار نظر‌ها و نگرش
به شخصیت فاطمه دختر موسی بن جعفر (علیه السلام) بر برداشتهایی استوار است
که از متن روایات وارده از ائمه به دست آمده است. روایاتی که مقامهایی را
برای فاطمه معصومه(س) برشمرده‌اند. مقامی که نظیر آن برای دیگر برادران و
خواهران وی ذکر نشده است و به این ترتیب نام فاطمه معصومه (س) را در شمار
زنان بر‌تر جهان قرار داده‌اند.حال به اختصار به بررسی بعضی از خصوصیاتی که
آن حضرت را از دیگر امام‌زادگان جدا می‌کند اشاره می شود؛
1. شرافت
خانوادگی: تأثیر شخصیت پدر و مادر در روح و جسم فرزندان را نمی‌توان انکار
کرد. این تأثیرپذیری در وجود فاطمه معصومه(س) از برجستگی خاصی برخوردار
است. او از هر دو طرف (پدر و مادر) فضایلی را به ارث برد که تنها برادرش
علی بن موسی الرضا (علیه السلام) آنها را به صورت کامل در خود جمع کرده
بود و به نظر می‌رسد بتوان سر برتری شخصیت والای فاطمه معصومه (سلام الله
علیها) بر دیگر فرزندان حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) را در همین نکته
یافت که فاطمه معصومه (سلام الله علیها) مانند برادرش از هر دو طرف
پاکیزه‌ترین خصال و ویژگی‌ها را به ارث برد با وجود بانوان دیگری در خاندان
امام کاظم(علیه السلام) گویی «نجمه» ستاره پر نور بانوان امام کاظم است که
به سان پرفروغ‌ترین ستاره‌ها می‌درخشد و به راستی که تمام فروغش را به دو
پاکیزه گوهرش، علی بن موسی الرضا (علیه السلام) و فاطمه معصومه (سلام الله
علیها) منتقل کرد.
سعادت معصومه(سلام الله علیها) این بود که مادرش،
مادر امام رضا (علیه السلام) نیز بودمطالعه سیره ائمه گواهی می‌دهد که
طهارت و پاکی مادر شرط اساسی برای گزینش مادران امامان بوده است و سعادتی
که نصیب فاطمه معصومه(سلام الله علیها) شد این بود که مادرش، مادر امام رضا
(علیه السلام) نیز بود. لذا از هر آلودگی در هر اندازه‌اش به دور ماند.
2.
شفاعت گسترده: بالا‌ترین جایگاه شفاعت از آن رسول گرامی اسلام است، اما دو
تن از بانوان خاندان رسول مکرم شفاعت گسترده‌ای دارند که بسیار وسیع و
جهان شمول است و می‌تواند همه اهالی محشر را فرا گیرد: 1. خاتون محشر،
صدیقه اطهر، حضرت زهرا(سلام الله علیها) 2. شفیعه روز جزا حضرت فاطمه
معصومه (سلام الله علیها) در مورد شفاعت گسترده حضرت فاطمه زهرا(سلام الله
علیها) طبق احادیث منقول از اهل سنت و شیعه هیچ شکی نیست. اما در مورد حضرت
معصومه (سلام الله علیها) از جهت گستردگی شفاعت، هیچ‌کس ـ حداقل هیچ
بانویی ـ به شفیعه محشر معصومه نمی‌رسد، که امام جعفر صادق (علیه السلام)
در این رابطه می‌فرماید: «تدخل بشفاعت‌ها شیعتنا الجنه باجمعهم» با شفاعت
او همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند.
3. ویژگی‌های دیگر: مثل عصمت،
محدثه بودن، ورود زیارتنامه مخصوص، و... باعث شده که حضرت معصومه(سلام الله
علیها) از دیگر امام‌زادگان وبرادران وخواهران پیشی گیرد. و همچون
ستاره‌ای درخشان در این آسمان بدرخشد و صاحب شأن و مقام خاصی بشود
همان‌طوری که امام رضا (علیه السلام) در فقره‌ای از زیارتنامه آن حضرت
می‌فرماید: «فان للک عند الله شانا من الشان» یعنی تو در محضر الهی شأن و
منزلت وصف‌ناپذیری داری، که بر خاک‌نشینان این عالم قابل تصور نیست و تنها
خدا و پیامبر و اوصیاء طاهرینش بر آن واقفند.
4- کراماتی که از آن
حضرت به مسلمانان وعلاقه مندان اهل بیت و اهل علم و مراجع عظام رسیده برتری
و فضل آن حضرت را به اثبات می‌رساند که باتامل در ابعاد مختلف گوشه‌هایی
از انوار ملکوتی و شعاع آسمانی روشن خواهد شد.امام رضا(علیه السلام) فرمود:
هرکس خواهرم معصومه را در قم زیارت کند (بامعرفت وشناخت) بهشت براو واجب
می‌شود
نویسنده: امیرعلی حسنلو مدیرگروه تاریخ وسیرهٔ مزکز مطالعات وپاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
..................................................................................................................................................................................
زیارت حضرت معصومه (سلام الله علیها)، زیارت فاطمه(سلام الله علیها) است.
بارگاه
حضرت معصومه (س) در قم، زیارتگاه خاص و عام شده است و چه بسا بزرگانی که به
قم مهاجرت نموده، تا از فیوضات آن مزار نوارنی بهره مند شوند؛ از جمله ی
آن بزرگان، حضرت آیت الله مرعشی نجفی است. ایشان تعریف نموده اند که علت
آمدن من به قم این بود که پدرم، آقا سید محمود مرعشی(که از زهّاد و عبّاد
معروف بود) چهل شب در حرم حضرت امیر(ع) بیتوته نمود و معتکف شد تا آن حضرت
را زیارت کند؛ شبی در حال «مکاشفه » دیده بود که آن حضرت به او می فرماید:
«سید محمود! چه می خواهى؟» عرض می کند: «می خواهم بدانم قبر فاطمه ی زهرا
(س) کجاست، تا آن را زیارت کنم.» حضرت فرموده بود: «خداوند «جلال» و
«جبروت» حضرت فاطمه زهرا(س) را به فاطمه ی معصومه (س) عنایت فرموده است؛ هر
کسی بخواهد ثواب زیارت حضرت زهرا(س) را درک کند، به زیارت فاطمه معصومه
(س) برود.»
خود آیت الله مرعشی نجفی در آن زمان به طلاب می فرمودند که «شصت سال است که هر روز، من اول زائر حضرت هستم!»
..................................................................................................................................................................................
سفر حضرت معصومه (سلام الله علیها) به قم
از معروف ترین وقایع زندگانی حضرت معصومه(س) سفر آن حضرت به دیار قم است. از قرار معلوم، به واسطه ی عشق و علاقه ی خاص ایشان به برادر بزرگوار، هم چنین نامه ای که از امام به دست ایشان رسید،
وقتی اهل قم آگاه شدند که قرار است دختر امام کاظم (ع) به قم تشریف فرما شوند، به استقبال ایشان شتافتند. در میان آن جمع، «موسی بن خزرج » در این کار مقدم همه ی آنان بود؛ همین که به خدمت آن مکرمه رسید، مهار ناقه ی آن حضرت را گرفت و ایشان را با اجلال تمام به قم آورد و خانه خود را به نور حضور ایشان روشن ساخت. خانه ی «موسی بن خزرج» به احترام اقامت هفده روزه ی آن بانوی بزرگ اسلام به صورت مدرسه در آمد و به «مدرسه ی ستّیه» موسوم گرید و محراب عبادت ایشان به نام «بیت النّور» تا امروز، عبادتگاه خاص و عام شده است .
..................................................................................................................................................................................
علت هجرت حضرت معصومه (سلام الله علیها) به قم
حضرت معصومه(س) با گروهی از همراهان (علویان)، به ظاهر برای زیارت امام رضا(ع) مدینه را به سوی خراسان ترک می کنند. یک سال از آخرین ملاقات با برادرشان گذشته و اینک پس از یک سال تحمّلِ رنجِ فراق برادر و جلب امام رضا(ع) به خراسان، قصد هجرت کرده اند.
اما روی دیگر سکه آن است که این زیارت، یک ملاقات عادی نبوده است؛ بلکه یک حرکت است. تحول عظیمی است که آغاز آن با حضرت امام رضا(ع) بوده است و ادامه آن با حضرت معصومه(س). (گرچه دیدار حضرت معصومه با امام رضا انجام نشد و در اثنای سفر و در ساوه، جنگ سختی درگرفت و کریمه اهل بیت 23 تن از عزیزان خود را در این ستیز از دست داد و خود نیز پس از هفده روز در قم وفات یافت).
این حرکت، مانند حرکت حضرت ابی عبدالله است که آغاز حرکت، با سیدالشهدا و ادامه آن با حضرت زینب(س) بود. اینکه هجرت امام رضا(ع) از مسیر بصره ـ‌اهواز ـ فارس به مرو صورت گرفت و هجرت حضرت معصومه یک سال بعد، از مسیر دیگری انجام شد، می تواند علت مهم تری داشته باشد و آن این است که معصومین (علیهم السلام) می خواستند پایگاهی بسیار قوی در سرزمین ایران ایجاد کنند که قم را بهترین و مناسب ترین مکان یافتند؛ لذا نخستین جرقه از لسانِ مبارک امام صادق(ع) بود که خبر دفن یکی از اولادشان در قم را بیان فرمودند. حضرت معصومه(س) قم را انتخاب کردند تا با آمدن به این شهر، سخن امامان خود را به تحقق برسانند که تا آن زمان هیچ‌یک از اولاد معصومین(علیهم‌السلام) در قم دفن نشده بودند؛ بلکه حتی به این شهر قدم نیز نگذاشته بودند.
چهار فاطمه در خانه امام
مطابق نوشته مورّخان، حضرت موسی بن جعفر(ع) چهار دختر به نام «فاطمه»به شرح زیر داشته اند (که به فواطم اربعه معروفند):
1. فاطمه کبری، ملقب به «حضرت معصومه»(س) که در قم مدفون است.
2. فاطمه صغری، ملقب به «بی بی هیبت» که در مدخل شهر باکو در جمهوری آذربایجان مدفون است.
3. فاطمه وسطی، ملقب به «ستّی فاطمه»که در اصفهان مدفون است.
4. فاطمه اُخری، مشهور به «خواهر امام» که در رشت مدفون است.
نکته: فقط حضرت معصومه(س) از نجمه خاتون (مادر امام رضا(ع)) تولد یافته است.
ـ محدّث گران‌قدر، حاج شیخ عباس قمی(ره) به هنگام بحث از دختران حضرت موسی بن جعفر(ع) می-نویسد:«برحسب آنچه به ما رسیده، افضل آنها سیده جلیله معظّمه، فاطمه بنت امام موسی(ع)، معروف به حضرت معصومه است».
ـ‌این خاتون دوسرا و شفیعه روز جزا، القاب فراوانی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
معصومه، کریمه اهل‌بیت، اُختُ الرضا،نقیه، سیده، طاهره و حمیده.
عالمه آل عبا
پیرمردهای عالم اسلام، سؤال هایشان را جمع کرده، نوشته و آورده بودند خدمتِ‌امام‌کاظم(ع). چون امام(ع) نبودند، سؤال ها را دادند به دختر او (حضرت معصومه(س)) تا مطمئن شوند که سؤال ها به دست پدر خواهد رسید. وقتی فردا آمدند، هنوز امام کاظم(ع) نیامده بودند. سؤال ها را گرفتند و رفتند. دختر امام، سؤال ها را کامل جواب داده بود. میان راه به امام کاظم(ع) برخوردند و جواب ها را به او نشان دادند. حضرت(ع) همه جواب ها را تأیید کردند و فرمودند: «فِداها اَبُوها؛ پدرش به فدایش»!
بیت النور
بیت النور حجره ای است که حضرت معصومه(س) در مدت اقامت هفده روزه اش در منزل موسی بن خزرج، در آنجا مشغول عبادت بودند که هم اکنون نیز این حجره در محله میدان میر قم وجود دارد و مورد توجه دوست داران اهل‌بیت است. عبادت و شب زنده داری هفده روزه این بانوی مکرمه در واپسین روزهای عمر شریفش، گوشه‌ای از یک عمر عبودیت و خضوع و خشوع او در برابر ذات پاک الهی است. بر سرْدرِ آن مکان مقدس این دو بیت به چشم می خورد:
شده بنیاد این کاخ منوّر
به پاس دختر موسی بن جعفر
عبادتگاه معصومه است اینجا
کز اینجا قم شرافت یافت دیگر
..................................................................................................................................................................................
